DOMINGO DE RAMOS

Entrada de Jesús en Jerusalén de Pedro de Orrente (1620)

O Domingo de Ramos é o primeiro día da Semana Santa, día no que os cristiáns conmemoran a entrada de Xesús en Xerusalén.

Olea europaea

Ata non fai moitos anos, en tódalas parroquias da contorna, veciños e veciñas, e sobre todo nenos e nenas, achegábanse á igrexa cun ramo vexetal para que fose bendecido polo curra da parroquia.
Estes ramos adoitaban ser de loureiro Laurus nobilis ou de oliveira Olea europaea, aínda que tamén había ramos "con ruda, loureiro, mirto, oliveira e outras plantas" (Mariño Ferro, X.R.; González Reboredo, X.M.; Dicionario de etnografía e antropoloxía de Galicia, 2010, pp.394).
Antonio Fraguas e Fraguas en "La Galicia insólita. Tradiciones gallegas" apunta que os homes levaban un ramo de oliveira e "Las mujeres preparaban un ramo grande, algunas exageradamente grandes, casi como un haz, en el que se juntaba ruda, oliva, acevo, pau de San Gregorio, laurel, laurel real, mirto, y otras plantas." (Fraguas y Fraguas, A.; 2001, pp.104).

Laurus nobilis

Esta celebración moito cambiou, "Perdeuse a competitividade entre os mozos, que se presentaban na igrexa ás veces con árbores. Pola contra, as mozas non os levaban tan altos, pero soíanos adornar con fitas, papeliños de cores, flores, laranxas,... Había bisbarras que ademais portaban pólas de romeu, ruda, buxo, acevo,..." (González Pérez, C.; 1992, pp.68).
Este ramos gardábase nas casas durante todo o ano e era utilizado, por exemplo, cando había unha treboada, para botar no lume e escorrentalo fume. Tiña a función de protexer leiras, casas, cortes, hórreos, de espantar o mal fario, a mala sorte e tódolos perigos e males.

 "Nalgunhas parroquias os nenos levan a bendicir unha rama de acevo, que logo usan para afalar o gando" (Mariño Ferro, X.R.; González Reboredo, X.M.; 2010, pp. 394); por iso tiña que ser ben grande e dereitiño coma unha vela.

Así recolle estes usos Antonio Fraguas:
"El "Ramo" se guardaba en casa para bendecir los campos y para quemar unas cuantas ramitas cuando truena. En Oirós (Villa de Cruces), las hierbas del ramo se echan en las fincas para que produzcan más y otras se ponen en las cuadras para guardar los animales. En las cuadras después de bendecirlas, se colocaba detrás de la puerta un ramo de olivo. En Padrón se bendicen las tierras con el agua bendita de Pascua con las siguientes palabras:

 Dios te bendiga, fruto,

toupas e ratos salten de ti,

que a auga da Pascua

pasou por aquí.

El "Ramo" podía ser empleado también para bendecir ciertas enfermedades del ganado (...)"

OLLAR GALICIA. FOTOGRAFÍA ANTIGA.
Domingo de Ramos, Pontevedra, 1960.

Os ramos fóronse substituíndo paseniñamente polas palmas, a maioría delas procedentes do Levante ou das Illas Canarias, que se chegaron a converter nun símbolo de estatus, xa que eran as familias pudentes as que podían permitirse agasallar ós pequenos da familia cunha palma para que levasen á misa o día no que toda a veciñanza acudía coas súas mellores galas.